पर्वत, पठार, मैदान तथा झीलें FOR UPSC IN HINDI

वलित पर्वत तलछटी चट्टानों में मोड़ पड़ जाने से बनते हैं, जैसे- एशिया में हिमालय, यूरोप, आल्पान, उत्तरी अमेरिका में...
UPSC NOTES

  • वलित पर्वत तलछटी चट्टानों में मोड़ पड़ जाने से बनते हैं, जैसे- एशिया में हिमालय, यूरोप, आल्पान, उत्तरी अमेरिका में रॉकी, द. अमेरिका में एंडीज।
  • पुराने वलित पर्वतों में प्रमुख रूप से यूराल, आलेशियन, नानशान पर्वत हैं।
  • वलित पर्वतों का निर्माण का सिद्धांत प्लेट टेक्टॉनिक की संकल्पना पर आधारित है।
  • जब चट्टानों में स्थित भ्रंश के कारण मध्य भाग नीचे दंश जाता है और अगल-बगल के भाग ऊँचे उठे हुए प्रतीत होते हैं तो ब्लॉक पर्वत कहलाते हैं।
  • ब्लॉक पर्वतों का शीर्ष समतल होता है, जैसे फ़्रांस का वास्जेस, जर्मनी का ब्लैक फारेस्ट, विन्ध्याचल व् सतपुड़ा (भारत), पाकिस्तान का साल्ट रेंज तथा कैलिफोर्निया का सियारा नेवादा विश्व के सर्वाधिक विस्तृत ब्लॉक पर्वत हैं।
ज्वालामुखी पर्वत
पर्वतस्थान
मोनालोआहवाई द्वीप समूह-अमेरिका, क्षारीय लावा से निर्मित
फ्यूजीयामाजापान- अम्लीय लावा से निर्मित
पोप पर्वतम्यांमार
Mountains, Plateaus, Plains and Lakes
  • नीलगिरी,पारसनाथ तथा राजमहल की पहाड़ियां, मध्य स्पेन का सिएरा, अमेरिका के मेसा एवं बूटे अवशिष्ट पर्वतों के उदाहरण हैं।
विश्व के 5 सबसे ऊँचे पर्वत
माउंट एवरेस्ट8850 मीटर
KGodwin Austin8611 मीटर
कंचनजंघा8598 मीटर
लहोत्से8516 मीटर
मकालू8485 मीटर
विश्व की प्रमुख पर्वत श्रेणियां
नामस्थितिसर्वोच्च बिंदुऊंचाई लम्बाई
कार्डिलेरा डी लॅासपश्चिमी द अमेरिकाअकांकागुआ69607200
रॉकी पर्वत श्रेणीपश्चिमी उत्तरी अमेरिकामाउंट एल्बर्ट44004800
हिमालय काराकोरम हिन्दुकुशएशियामाउंट एवरेस्ट88503800
ग्रेट डिवाइडिंग रेंजपूर्वी ऑस्ट्रेलियाकोस्यूस्को22283600
एल्युशियन रेंज प्रशांत महासागरअलास्का तथा उत्तर-पूर्वीशिशेल्डियन28612650
तियेन शानदक्षिणी मध्य एशियापीके पोबेडा74392250
अल्ताई माउंटेन्समध्य एशियागोरा बेलुखा45052000
यूराल पर्वत श्रेणीमध्य रूसगोरा नैरोडनाया18942000
कमचटका स्थित श्रेणीपूर्वी रूसक्ल्यूचेव्सकाया सोपेका48501930
एटलस पर्वतउत्तरी पश्चिम अफ्रीकाजेवेल टाउबकाल41651930
पश्चिमी घाटपश्चिम भारतआनाई मुडी26941610
सिएरा माद्रे ओरिएण्टलमेक्सिकोओरीजाबा56991530

  • About
    teamupsc4u

Leave A Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last Post

Categories

You May Also Like